Bắt Con Baka & Vườn Dừa Của Ngoại

1Bắt Con Baka – Diệp Hồng PhươngRadioVn.Com – Con Út Bé ngồi ở ngạch cửa, ôm tô cơm nhơi lâu thiệt lâu. Miếng khô sặt nó gặm gần hết mà cơm còn hơn nửa. Dưới nền nhà, kiến đang bu mấy hột cơm rớt, có con bò lên bàn chân của nó mà nó không hay.
Thằng Tài tay xách giỏ nhựa, tay xách cane nước uống, bước ra hối:
– Ăn lẹ đi Út! Ăn hỏng hết chén cơm, tao hỏng cho con 3 Ka đâu nghen!
Út Bé nhõng nhẽo lắm, tưởng nó xịu mặt xuống, ai dè nó ừa:
– Em ăn hết cơm, cho em nhiều… nhiều nghen?
– Ăn hết đi. Sáng mai anh dìa cho mấy con- Thằng Tài cũng hạ giọng.
Tài bước ra sân, đi thẳng ra rạch. Chú Mừng, tía nó, ngồi trên xuồng kiểm lại mấy món đồ cần cho chuyến đi: Thúng, giỏ, mấy tấm bạt nhựa che mưa, đèn pin, đèn bão… Chờ Tài bước xuống mũi, chú Mừng thò dầm khoấy nước. Tài chống sào đẩy mũi xuồng ra xa. Xuồng trôi đi…
Chú Mừng chèo xuồng thong thả vì nước đang lớn. Tài ngồi mũi nhìn bờ rạch quen thuộc nào ô rô, mái dầm lưa thưa, vài đoạn bờ bị sóng khoét sâu thấy rễ cây lún phún. Cảnh vật miền quê buồn, đơn điệu. Đàng xa mây chuyển màu vàng pha chút ráng chiều ửng đỏ. Đêm nay trời không mưa!
Chú Mừng chèo xuồng ra sông Cái, dòng chảy mạnh làm nước dội ngược vỗ vào lườn ọc ạch, ọc ạch. Ngó xa xa không thấy bóng dáng vỏ lãi, chú lẹ tay chèo cho xuồng qua sông, đâm thẳng vào bờ. Bơi cặp bờ, chú kêu Tài đốt đèn bão vì sắp vô rừng đước. trong đó hơi tối.
Tài dạ, xịt quẹt ga đốt đèn. Tự nhiên nó hỏi:
– Sao kêu là đèn bão vậy tía?
Chú Mừng không trả lời mà thủng thẳng nói chuyện xưa:
– Hồi tía cưới má mầy. Ông nội cho cái đèn đó đó!
– Bộ bữa đó bão hả? – Thằng Tài hỏi ngây ngô. “Mười mấy tuổi đầu rồi, chẳng biết gì hết!” Tía thường chửi vậy, nó nghe riết cũng quen. Nhưng bữa nay Tài hỏi, chú Mừng không chửi mà có phần vui.
– Hồi bão số 5, gió thổi tốc mái nhà mà cái đèn hổng tắt. Kêu là đèn bão đúng chớ gì nữa? À… lúc đó chưa có mầy!
Chú Mừng chèo xuồng vô khu rừng đước. Bên trong, đước mọc kín bưng  nên ánh đèn như sáng hơn. Đèn sáng vì trong nầy tối! Tài biết vậy và phục “cây đèn thần” không sợ gió bão. Hồi bão số 5 đổ vô, ở nhà chỉ có tía má, anh Hai, chị Ba. Tài với Út Bé chưa đẻ. Lúc lớn lên, nghe tía má kể, Tài biết bão số 5 làm chìm mấy trăm tàu đánh cá ngoài biển, còn ở đây bão thổi bay hết xóm nhà lá cột kèo yếu ớt. Nghe kể vậy, nó nghĩ và mừng vì bây giờ trong xóm có nhiều nhà xây chắc chắn, nhà mái tole, nhà lá cũng còn mà ít.
– Lỡ có bão thì … -Thằng Tài ngừng nói, phun nước miếng cái phẹt – Nói bậy! Bây giờ không có bão…!
Đêm nay là đêm ba mươi, trời không sao. Vô rừng đước, cảnh vật chìm trong bóng tối. Đèn bão làm hiệu tránh nhau, không phải để soi đường. Chú Mừng chèo chậm chậm, tay cầm đèn pin rọi vô đám đước, rồi lại chèo tiếp. Hơn một tiếng đồng hồ rồi mà xuồng chưa dừng lại điểm nào hết.
Thằng Tài đứng ở mũi xuồng đái xong liền nằm lót đầu trên đám lưới. Nó tính ngủ nhưng không ngủ được. Muỗi bay vo ve, vo ve rồi tắp vào mặt nó. Tài ngồi dậy lầm bầm. Trong rừng đước ít gió nên muỗi bay vo vo. Gió đùa tuốt trên cao làm táng lá lao xao nhưng chỉ vài cơn gió thoảng qua rồi dứt. Trời tối và nóng.
– Bữa nay bắt 3 Ka chỗ nào tía!
– Xích vô trỏng chút. Bữa nay ba mươi, trúng lớn đó! – Chú Mừng trả lời, lại pha đèn vào đám đước, rọi từ gốc lên mấy nhánh cao ngang tầm tay.
Thằng Tài chợt hỏi:
– Vô tới đây mình nói tên thiệt của con 3 Ka được chưa tía?
– Ai cấm mậy? – Chú Mừng cười khì – Ở nhà nễ ông nội nên gọi tránh tên ông cố. Ông nội chết lâu rồi. Vô đây ai nghe nữa?
Tài cũng cười, đưa tay hươ muỗi:
– Ông cố tên Khía, thứ ba! Ra chợ nói đi giao con 3 Ka. Hỏng ai biết. Còn cười mình.
Chú Mừng cười phá lên. Hồi trước ba của chú, tức ông nội thằng Tài, dặn nói gì thì nói, phải cử chữ Khía là tên ông cố. Chú dạ, vợ chú cũng dạ, không dám cãi. Con ba khía trở thành con 3 Ka. Ông nội thằng Tài chết rồi nhưng cách gọi đó vẫn còn trong gian nhà của chú. Con Hai, thằng Ba, thằng Tài và con Út Bé… không dám nói con ba khía, cứ nói con 3 Ka. Đêm nay tối trời hai cha con chú Mừng đi bắt ba khía, quen miệng, thằng Tài nói đi bắt con 3 Ka. Cho tới bây giờ nó mới sực nhớ!
Người ta gọi loại cua nhỏ sống vùng nước lợ là con ba khía vì trên mai của nó có 3 cái khía nhỏ. Gọi vậy để phân biệt với các loại cua, còng, rạm sống trong ruộng hay vùng bùn nước ven sông. Con ba khía có 2 cái càng lớn nhỏ khác nhau nhưng càng lớn thì đầy thịt. Con ba khía được chế biến thành các món ăn hấp dẫn, đặc biệt là mắm ba khía. Má của Tài thường trộn ba khía với tỏi, ớt một phần để dành ăn lâu, phần gởi lên chợ biếu bà con. Ba khía Cà Mau là ngon nhứt hạng.
Cuối tháng 7 đầu tháng 8 ba khía bắt đầu đẻ. Đêm nay tối trời, nước lớn là đêm ba khía hội. Trời thanh gió mát, không mưa nên ba khía tụ tập nhau dưới rễ đước, trên các nhánh cây mà đẻ, hoặc “tâm sự” hay gì gì đó không biết. Chỉ biết là có rất nhiều ba khía, tha hồ bắt. Đêm nay không chỉ có cha con chú Mừng mà hầu như các gia đình quanh rừng đước, sống trong rừng đước đều đi bắt ba khía. Xuồng nào cũng vài ba cái thùng nhựa, rỗ, thúng… Mấy đốm lửa đèn bão lúc ẩn, lúc hiện xa xa và nhiều tia sáng từ đèn pin quét qua nhánh đước cho thấy có hàng chục xuồng đang đi vào vùng ba khía hội.
Ánh đèn pin của chú Mừng dừng lại một chỗ. Tài nhìn thấy ba khía đen đặc dưới gốc đước, trên nhánh cây. Nó lấy thùng nhựa ra, chuẩn bị. Chú Mừng vừa cho xuồng cặp sát vô là Tài vói tay bắt từng cặp ba khía, có lúc hai tay hốt năm sáu con bỏ vào thùng thiệt lẹ.
– Coi chừng nó kẹp tay nghe mậy! – Chú Mừng dặn.
Dưới ánh đèn bão, Tài thấy đám ba khía bò theo đám rễ đước cong cong, con nào cũng mập, mai căng lấp lánh sáng. Tài lội xuống bùn tóm cổ mấy con ba khía định trốn. Mà không phải. Con ba khía không trốn. Ba khía đang tìm chổ đẻ. Đám nầy mỗi con mang bọc trứng li ti dưới yếm thấy nặng nề.
Chú Mừng chống xuồng rời đám đước đó, chuyển sang nơi khác. Lần nầy, Tài lội bùn vô sâu trong rừng, lấy cây gạt cho ba khía rớt xuống rỗ, rồi trút vô thùng. Gần nửa tiếng đồng hồ, ba khía đã đầy thùng nhựa.
– Vô trỏng đi tía. Trỏng chắc nhiều á! – Tài đậy thùng ba khía đầy nhóc, nói.
Chú Mừng bơi tiếp. Chiếc xuồng chòng chành trôi đi. Tài lấy thùng nhựa khác để ở mũi, sẵn sàng đựng ba khía.
Có mấy nhóm bắt ba khía ở phía trước, rất gần, có lẽ cũng quen. Nhưng lúc nầy chẳng ai rãnh mà hỏi han, mạnh ai nấy bắt ba khía. Con nít lội xuống bùn, người lớn vói trên cây. Tiếng nói, tiếng kêu nhau ồn ào cả cánh rừng.
Cha con chú Mừng vô sâu trong rừng đước, lòn qua các con rạch bắt ba khía, xong theo con rạch khác trở ra. Rừng đước Cà Mau sông rạch như bàn cờ. Quẹo qua quẹo lại rồi cũng ra sông Cái.
Chú Mừng vui vì các thùng nhựa đem theo đã chứa đầy ba khía.
– Năm sáu chục ký lô chớ không ít – Chú nghĩ vậy vì chèo xuồng thấy nặng tay. Quá nửa đêm, thằng Tài thay tía nó, chèo xuồng trong rạch tối đen, rồi ra sông vắng với cây đèn bão lóe sáng làm hiệu.
Tài cho xuồng qua sông. Mấy luồng gió lành lạnh thổi thốc vào ngực nó. Nó nhìn cây đèn bão, nói một mình.
– Gió mạnh cách mấy đèn cũng không tắt. Đúng là “đèn thần” !
Về đến đầu xóm đã nghe tiếng gà gáy chập đầu, Tài đoán khoảng 4 giờ sáng. Giờ nầy Út Bé còn ngủ mê chưa thức.
Má thằng Tài ra đón, đổ ba khía qua thau nhựa lớn, sớt qua sớt lại đầy hai thùng. Hai thùng đó, lát nữa chú Mừng sẽ đem ra chợ cân cho người ta. Số còn lại má nó làm mắm, trưa nay rim, lăn bột chiên hay luộc ăn với cơm ngon lắm!
Tài rửa mặt, rửa chân sạch bùn rồi ấy cái thau nhôm ra bắt ba bốn con ba khía bỏ vô đó, đậy rỗ lên. Đó là phần quà mà Tài hứa để dành cho Út Bé.
Nó dặn má nó:
-Mấy con ba khía nầy để dành Út Bé nghen má!
Má thằng Tài trừng mắt:
– Con 3 Ka!
– Dạ. Con … quên!
Tài đi ngủ. Thức cả đêm bắt con 3 Ka, xong việc rồi, ngủ thôi. Tài ra nhà sau tìm chỗ nằm. Chú Mừng đang ăn cơm nguội, lát nữa sẽ chở ba khía ra chợ, à không, chở 3 Ka ra chợ giao cho mối lái.
Lúc Tài đang ngủ ngon thì Út Bé dậy. Nó biết cái thau đó là phần quà Tài để dành cho nó. Út Bé dở rỗ lên, mỉm cười. Mấy con ba khía tròn vo bò trong thau, chân cẳng nó tạo ra tiếng động rèn rẹt, rèn rẹt ngộ nghĩnh.
– Mầy dễ thương quá 3 Ka hà…- Út Bé thích lắm.
Ở vùng quê xa lắc nầy, con nhà nghèo chẳng có gì chơi ngoài móc đất sét nắn hình nầy hình nọ hay đào bờ mương bắt cua, bắt còng. Đám con nít lớn tuổi chiều nào cũng tắm rạch, tắm sông, đùa giỡn chọi nhau bằng mấy trái bần, trái ổi.
Với Út Bé, có con 3 Ka là vui lắm rồi.
Cà Mau, 2013
Tác giả: Diệp Hồng Phương – Thực hiện: Việt Hùng2Vườn Đừa Của Ngoại – Diệp Hồng Phương 
RadioVn.Com – Chiều, ông ngoại ra đứng ở bờ đất hết nhìn cây dừa nầy, đến cây dừa khác, nhìn từ gốc nhìn lên, rồi chép miệng. Vườn dừa đã gắn bó với ông lúc tuổi thơ, tuổi thanh niên và đến bây giờ tuổi đã bảy mươi. Hồi chiến tranh, miễng pháo phạt đứt ngọn một cây dừa, ông vẫn giữ nguyên đó không đốn. Nhà lợp lá dừa, thân dừa làm cầu bắc qua rạch, vật dụng xài trong nhà phần lớn làm từ cây dừa. Cây dừa là cuộc sống của ông ngoại, của người dân miệt nầy. Nhưng bây giờ vườn dừa kia phải đốn bỏ.
Quanh nhà ông bà ngoại là vườn dừa, là những bờ đất trồng dừa có mương nước hai bên. Vườn dừa rất mát vì tàu dừa che hết nắng, vì có gió thổi vào. Và mát vì những trái dừa cho nước trong khe, cho cái dừa mỏng mỏng mềm mềm vừa để lên miệng là muốn chui tọt vào trong. Vườn dừa là chỗ mấy đứa con trai, con gái trong xóm ra chơi nhảy dây, đánh đáo, đánh đũa. Nhưng phía trên cao, tuốt đọt dừa, là chỗ ở của… chuột!
Bà ngoại nói:
– Chuột phá “quá trí khôn”(*)! Tính sao đây ông?
Ông ngoại cười nói:
– Còn tính gì nữa? Kêu con Ba với con Út tính.
Nhà ông bà ngoại có dì Ba, má thằng Nhơn và dì Út, má thằng Nghĩa ở chung. Dì Ba làm việc ngoài xã, dì Út nội trợ. Chồng dì Ba làm việc ở tỉnh, chồng dì Út ở Sài Gòn. Ông ngoại nói “kêu con Ba, con Út tính”, ý nói giao việc cho hai thằng nhỏ, là Nhơn và Nghĩa giải quyết đám chuột đang chiếm cứ đọt dừa.
– Mần thì mần lẹ đi. Chuột ăn hết củ hủ bây giờ á! – bà ngoại cằn nhằn.
Tháng nầy mùa nắng, đồng khô, đất cứng không còn lúa má gì. Chuột bỏ đồng vô vườn, leo lên đọt dừa để đẻ con và ăn củ hủ dừa. Cây dừa nào có củ hủ thì “nó” gậm liền. Củ hủ là nguồn sinh lực của cây dừa. Mất củ hủ, cây dừa sẽ chết…
Nhơn và Nghĩa nhận lệnh, lấy đồ nghề là một cây tre nhỏ và dài, một cái giỏ đệm. Buổi trưa, vườn dừa vắng vẻ, ông ngoại kêu Nhơn và Nghĩa ra vườn. Ông chỉ từng cây dừa, nói:
– Ông ngoại nghe tụi nó rúc rích hồi hôm. Liệu có cả bầy chớ không ít.
Ảnh minh họa
Nhơn ôm cây tre dài lên, cặp bên hông, tay phải giữ chặt, tay trái hướng đầu cây tre vào ngọn dừa, đặt đúng chỗ các nhánh tụ lại. Cây tre vô đúng vị trí rồi, Nhơn chọc mạnh phá banh mấy nhánh lá bao phủ bên ngoài, rồi ngoáy thân tre trong tay. Trên đó có tiếng chuột kêu hốt hoảng. Đầu cây tre va đập ngọn dừa loạt xoạt, loạt xoạt và…
Nghĩa nhanh chân bước đến dưới cây dừa, ngữa hai bàn tay áp vào nhau, chờ… Một con chuột lông vàng khè, mập ú rớt xuống. Nghĩa chụp “nó” dễ dàng, bỏ vào giỏ đệm. Giỏ đệm nằm dưới đất, ông ngoại bước tới đạp miệng giỏ giữ không cho “nó” chạy:
– Nữa con! Còn nhóc… – ông ngoại nói.
Lần nầy Nghĩa chụp trật vì con chuột phóng ra ngoài chớ không phải rớt tự do. Con chuột định phóng ra mương nước nhưng chưa đủ sức nên rớt ịch xuống đất. Cú rớt nặng làm con chuột sửng dửng, nằm tê vài phút đủ thời gian để Nghĩa nhảy tới, tóm cổ “nó” bỏ vô giỏ đệm. Con chuột bụng bự, chắc mới lót ổ, chưa kịp đẻ thì bị động, phải liều mình mà nhảy.
– Con chuột có chửa ông ngoại ơi! – Nghĩa cười khoe – Hèn chi nó mập “quá trí”(*) luôn!
Ông ngoại dặn thằng Nghĩa:
– Lát nữa lấy “xâu chuỗi” cho tía mầy ngâm rượu.
– Dạ! – Nghĩa dạ mà mắt hướng lên cao canh chừng lũ chuột. Nghĩa giống như cầu thủ “khúc côn cầu” thi đấu trên TV, chụp là dính. Một con, hai con, ba con, bốn con… cái giỏ đệm phình lên vì đám chuột loi nhoi trong đó. Nhơn, Nghĩa và ông ngoại “giải quyết” từng cây dừa. Có đọt dừa chuột đẻ rồi, chuột mẹ rớt xuống bỏ đám chuột con kêu lích nhích trên cao. Nhơn dừng tay, kêu vói lên:
– Mẹ mầy xuống rồi. Tụi bây xuống luôn đi! Ha ha ha…
Trận “diệt chuột” diễn ra hai tiếng đồng hồ là hết mấy bờ đất, khoảng ba chục cây dừa được dọn. Kết quả thu được: Mười sáu con chuột lông vàng mịn, có năm con có chửa, và sáu con chuột con đỏ hỏn, rớt xuống đất chết hai con.
Ông ngoại lại dặn lấy “xâu chuỗi”. “Xâu chuỗi” là gì ở đây ai cũng biết. Con nít cũng biết. Đó là cái bào thai chuột có hình xâu chuỗi, trong suốt. Khi làm thịt con chuột có chửa, người ta dùng dao rọc bụng nó một cách khéo léo, lôi ra cái bào thai dài, có nhiều lóng, nhìn thấy trong mỗi lóng một con chuột con đỏ hỏn. Thả “xâu chuỗi” vô keo rượu mạnh, chỉ vài phút “xâu chuỗi” tái dần. Rượu ngâm “xâu chuỗi” 6 tháng thì uống được, bổ lắm!
– Đem qua nhà cậu Tư đi con! – Ông ngoại nói. Nhơn và Nghĩa cùng “dạ” rồi bỏ cây tre ở bờ dừa, xách giỏ mây đựng chuột qua nhà cậu Tư. Cậu Tư là em của má thằng Nhơn, anh của má thằng Nghĩa.
Nhơn và Nghĩa qua kêu cậu Tư, nói “có chuột nè”. Cậu Tư “ừ”, mừng lắm.
Hai đứa trở về vì không muốn chứng kiến cảnh cậu Tư làm thịt bầy chuột đồng. Ác lắm! Về đứng bên ông ngoại, Nhơn thấy ông ngoại buồn, biết vườn dừa hư nhiều do chuột.
Ông ngoại rảo nhìn hàng dừa, nhìn  mấy nhánh lá ngã màu, biết cây dừa đó sắp chết. Ông chép miệng:
– Ăn tiêu củ hủ rồi. Cây sống gì nỗi. Tụi chuột nầy thiệt là…
Nhơn nói:
– Mai con thọt chuột nữa, ông ngoại.
Nghĩa phụ theo:
– Mai con bắt cả chục “thằng” nữa là êm!
Ông ngoại trầm ngâm, rồi nói:
– Dừa lóng rày mất giá quá trời! Ông ngoại tính đốn bớt để trồng thứ khác. Sẵn lấy đất cho cậu Tư con trồng cây kiểng, “rép nhánh”. Vậy có lợi hơn!
Chiều, nước lớn ngoài sông chảy tràn vào mương dừa. Gió nhiều hơn nên ngồi ở đây thấy mát. Đám con gái trong xóm kéo đến, hai ba đứa nhảy dây, hai ba đứa đánh đũa. Nhơn và Nghĩa ngồi tuốt đàng xa, lòng buồn buồn, không quan tâm đến trò chơi con gái.
– Ông ngoại nói mai mốt đốn bỏ dừa đó Nghĩa – Nhơn lớn hơn Nghĩa ba tuổi, vai anh, để ý thấy ông ngoại buồn khi nói ra điều đó. Nhơn cũng buồn vì dừa trồng quanh nhà cả chục năm rồi, dừa như bạn của nó từ lúc nó lẫm chẫm bước đi. Đốn bỏ dừa, hai đứa nó sẽ buồn, bờ đất sẽ trống trải, sẽ nắng, rồi không còn chỗ mấy đứa con gái đến chơi…
Vài tháng sau, Nghĩa thấy trong xóm người ta ráp nhau đốn bỏ dừa. Bữa nay nhà nầy đốn một bờ vài chục cây, mai đốn thêm một bờ nữa. Thân cây dừa bỏ góc vườn, lá bó lại chở ra vựa. Đốn xong, tuy có dọn dẹp nhưng cũng thấy bờ đất có phần trơ trụi. Rồi thì các chủ vườn dừa mướn xe ủi trong chợ ra bứng gốc dừa, dọn đất, đào ao. Người ta nói bây giờ có phong trào nuôi tôm thẻ chân trắng. Nuôi tôm có lợi hơn trồng dừa. Bán một chục dừa 12 trái mua được mấy ký gạo. Còn bán 1 ký tôm, giá cả trăm ngàn.
Ông ngoại bàn với bà ngoại mình phải thức thời, không ôm cây dừa nữa, phải “chuyển đổi cơ cấu cây trồng”. Thay vì trồng dừa, mình trồng bưởi da xanh.
Bà ngoại nghe nói thì chịu:
– Trồng bưởi, trồng cam gì cũng được. Đừng bày đặt nuôi tôm thẻ. Mình có biết “kỷ thực” gì đâu mà nuôi tôm?
Chiều, ông ngoại ra đứng ở bờ đất hết nhìn cây dừa nầy, đến cây dừa khác, nhìn từ gốc nhìn lên, rồi chép miệng. Vườn dừa đã gắn bó với ông lúc tuổi thơ, tuổi thanh niên và đến bây giờ tuổi đã bảy mươi. Hồi chiến tranh, miễng pháo phạt đứt ngọn một cây dừa, ông vẫn giữ nguyên đó không đốn. Nhà lợp lá dừa, thân dừa làm cầu bắc qua rạch, vật dụng xài trong nhà phần lớn làm từ cây dừa. Cây dừa là cuộc sống của ông ngoại, của người dân miệt nầy. Nhưng bây giờ vườn dừa kia phải đốn bỏ.
Cử chỉ của ông ngoại không qua mắt được thằng Nhơn. Nó biết ông ngoại buồn vì dừa mất giá, phải đốn để trồng thứ khác. Trước đây trong vườn, lúc bờ dừa nầy sắp hóa lão thì đã có lớp dừa khác lớn lên. Nhơn thấy ông ngoại cho đốn dừa lớn tuổi, rồi trồng lại dừa con tức thì, chưa bao giờ ông ngoại đốn bỏ cây dừa đang sung sức.
– Mình phải thức thời con ạ – Ông ngoại nói với má thằng Nhơn, má thằng Nghĩa và cậu Tư của hai đứa về chuyện bỏ dừa trồng bưởi, trồng cam. Dì Ba – má thằng Nhơn – muốn giữ vườn dừa nên mở lời, nói ba má có tiêu xài gì nhiều đâu mà làm “kinh tế vườn” chi cho cực. Để dừa cho bóng mát, có chỗ mấy đứa nhỏ chơi.
Ông ngoại nghe rồi lắc đầu:
– Ba má già rồi, ăn xài bao nhiêu, sắm sửa bao nhiêu! Mấy chuyện đó các con lo cho ba má được! Ba má tính bỏ dừa trồng bưởi vì bây giờ dừa mất giá, coi như “thua” rồi, bưởi sẽ là cây trồng có giá trị. Nay mai ba má qua đời, hai thằng nhỏ nầy sẽ hưởng vuờn cây có giá trị, chớ không phải hưởng vườn dừa có bóng mát, có chuột mà không có huê lợi gì hết!
Nghe ba mình nói, dì Ba, dì Út thấy bất ngờ và xúc động với tấm lòng của ông ngoại lo cho hai đứa cháu, lo rất xa, rất chu đáo.
Ông ngoại nói năm nay đốn vài bờ dừa, chuyển qua trồng bưởi da xanh. Năm sau, sẽ đốn tiếp vài bờ nữa nhưng nhứt định phải chừa lại làm kỷ niệm một bờ dừa tuốt sau vườn, để có bóng mát và để…
Nhơn và Nghĩa lớn lên, đi tỉnh học. Cuối tuần tụi nhỏ lại về vì chẳng xa xôi gì, nay có cầu Hàm Luông bắc qua sông, đường xá rất tiện. Cảnh vườn nhà thay đổi từ từ chúng nó nhìn thấy được. Vài bờ đất ông ngoại đã đốn dừa, cho trồng bưởi. Vài bờ đất còn dừa, còn bóng mát, ông ngoại nói năm sau làm. Ông ngoại có giao cậu Tư bờ đất cạnh nhà để trồng cây kiểng, ươm cây, ghép nhánh. Tuốt sau vườn, có một bờ đất với những thân dừa khá lớn nghiêng ra con rạch nhỏ, ông ngoại nói chỗ đó “để dành cho ông ngoại, bà ngoại”.
Nhơn biết ông ngoại để dành làm gì rồi và hiểu cây dừa hết sức thân thiết, gần gũi với ông. Ông ngoại muốn sau nầy – chưa biết là bao lâu- khi ông bà ngoại qua đời, sẽ được nằm ở góc vườn yên tĩnh đó, với hàng dừa cho bóng mát quanh năm.
Diệp Hồng Phương (nhavantphcm.com.vn)
———–
(*) Quá trí khôn, quá trí: Ý nói nhiều lắm, ngoài sức tưởng tượng
Tác giả: Diệp Hồng Phương – Thực hiện: Việt Hùng