Mắt Biếc – Nguyễn Nhật Ánh

Tôi không thể bắt Hà Lan phải giống tôi. Tôi khác. Không ai bắt tôi phải hoài vọng kỷ niệm. Không ai bát tôi phải nhớ da diết cái làng nhỏ xa xăm của mình mỗi khi chiều xuống. Không ai bắt tôi đêm nào cũng phải mơ thấy bóng trăng tuổi thơ treo lơ lững trên đường làng và rơi từng giọt vàng xuống giàn hoa thiên lý. Những điều đó xảy đến một cách tự nhiên, cũng giống như hồi học lớp chín, một hôm nhìn vào mắt Hà Lan, lần đầu tiên tôi cảm nhận thấy lòng mình dậy sóng. Mà chẳng hiểu vì sao….

Tóm tắt nội dung truyện
Nhân vật chính trong truyện tên Ngạn. Ngạn được sinh ra và lớn lên ở ngôi làng Đo Đo (Thuộc tỉnh Quảng Nam, cũng là quê quán tác giả). Cùng Ngạn lớn lên là cô bạn hàng xóm tên Hà Lan – người có đôi mắt biếc hút hồn, tuyệt đẹp. Tuổi thơ của Hà Lan và Ngạn gắn liền với bao kỉ niệm trong trẻo, vô tư. Từ đồi sim đến trống trường. Tất cả đều góp phần tô màu vào thời thơ ấu của hai người.
Tình bạn thời thơ bé cũng dần lớn lên thành tình yêu, lời thầm mến
Tình bạn thời thơ bé cũng dần lớn lên thành tình yêu, lời thầm mến mà Ngạn dành cho Hà Lan. Khi cả hai dần trưởng thành cũng là lúc phải rời làng đến thành phố tiếp tục sự nghiệp học tập. Trong khi tấm lòng của Ngạn luôn hướng về nàng, luôn hướng về Hà Lan thì bản thân Hà Lan lại không thể trốn tránh khỏi cám dỗ nơi phồn hoa đô thị.
Hà Lan sa vào vòng tay của Dũng – một thanh niên giàu có, sành điệu, giỏi võ mà cũng rất thiếu đứng đắn. Việc này đã khiến Ngạn vô cùng đau khổ. Điều Ngạn cần là hạnh phúc của Hà Lan như bị tước đi trong gang tấc.

Mỗi khi Dũng khiến Hà Lan tổn thương, cô lại tìm đến Ngạn để trút bầu tâm sự. Ngạn lại càng chìm sâu vào nỗi buồn của mối tình không hồi đáp. Có lần đỉnh điểm Ngạn đã nổi cáu và đánh nhau với Dũng nhưng Ngạn thua. Điều đó cũng không khiến Ngạn bớt đi bản tính anh hùng, cậu vẫn hung hăng, sẵn sàng gây chiến mỗi khi Dũng làm Hà Lan buồn. Cũng vì thế, những chuyện buồn Hà Lan phải mang theo dần vơi vớt đi.
Hà Lan hiểu rõ Ngạn yêu mình, nhưng cô từ chối vì cả hai quá khác nhau
Sau này, Hà Lan mang thai nhưng Dũng không chấp nhận. Cô gửi con cho bà ngoại chăm sóc, đặt tên đứa trẻ là Trà Long. Hà Lan tuy hiểu rõ tình yêu Ngạn dành cho mình, song cũng không đáp lại vì cô muốn sống khác với lối sống mà Ngạn mong. Ngạn hết lòng yêu thương săn sóc Trà Long.
Trà Long khi lớn lên trở thành cô giáo ở làng và vô cùng quý mến Ngạn. Ai cũng nghĩ rằng Trà Long sẽ là câu chuyện nối tiếp mối tình năm xưa Hà Lan và Ngạn viết còn dang dở thì Ngạn lại quyết định ra đi vì anh cho rằng Trà Long xét cho cùng chỉ là cái bóng của Hà Lan. Anh không quên được Hà Lan.
Cho dù Nguyễn Nhật Ánh đã cố giành lấy sự đồng cảm của độc giả khi để dành nhân vật “tôi” trong vai Ngạn tự kể về thời ấu thơ cho tới khi trưởng thành, kể về những tháng ngày được ở bên cạnh Hà Lan. Nhưng không thể phủ nhận một sự thật rằng, cậu bé Ngạn và cô bé Lan của ngày nào vốn dĩ đã sống ở 2 thế giới hoàn toàn khác nhau, cho dù khởi đầu chung một môi trường giáo dục. Độc giả review truyện mắt biếc cũng đồng tình rằng, Lan và Ngạn vốn dĩ là hai tinh cầu vô cùng xa cách.
Nguyễn Nhật Ánh để Ngạn trong ngôi kể thứ nhất tự hoạ đời ấu thơ của mình nhưng cũng không đủ để làm độc giả đồng cảm. Ngạn và Hà Lan ngay từ đầu đã sống trong hai thế giới khác nhau cho dù chung một khởi điểm.
Ngạn nhút nhát, rụt rè, Ngạn không có gì nổi bật. Trái lại, Hà Lan dù mang danh là cô gái miền quê nhưng lại dành trọn tình yêu cho chốn xa hoa thị thành. Cô sinh ra dường như là để sống nơi phồn hoa đô thị. Ngạn thích cổ điển, âm thầm, rụt rè, còn Lan lại phá cách lớn trước tuổi. Ngay từ đầu, cả hai người họ đều định trước là chỉ có thể làm bạn.

Ngạn là bài học cảnh tỉnh cho những anh chàng thích đóng vai trai tốt. Ngạn đóng vai trai tốt, một chàng trai tốt với cái kết không thể thảm hại hơn. Câu nói mà cộng đồng mạng hay truyền tai nhau “Bad boy ain’t good. Good boy ain’t fun” có lẽ vô cùng ăn nhập trong Mắt biếc của Nguyễn Nhật Ánh. Ngạn đã bên cạnh Hà Lan gảy đàn dãi bày tình cảm cả năm trời nhưng anh chàng cù lần ấy lại chẳng thể thốt ra một lời. Quanh năm đều dùng tiếng đàn nói thay cõi lòng.
Hà Lan biết, biết là Ngạn yêu cô nhưng Ngạn và Hà Lan mãi mãi chỉ có thể là bạn. Cô không đáp lại tình, âu cũng vì mong muốn của hai người vô cùng khác nhau