Nước mắt để dành

RadioVn.Com – Nhà họ Phàn có đám cưới. Chú rể là con út của Phàn Quáng Sình. Thực ra Phàn Phủ Siểu muốn lấy vợ từ ba năm trước nhưng ông Phàn Quáng chê nhỏ chưa cho lấy.
Ba năm trước Chảo Mẩy mười một tuổi, mà đàn lợn sáu con nhà Phủ Siểu con nào cũng mới lưng lửng tạ rưỡi. Ông Quáng cầm chắc là số thịt ấy không đủ làm đám, ít cũng phải mười hai con… Sau ba năm…
Nhìn sáu con lợn đực ngót nghét ba tạ, một con bị trói chụm bốn chân  nằm nghiêng vật vã dưới sân, ai ai cũng hoảng….
Từ mấy ngày trước đám cưới của Phủ Siểu, nhà ông Quáng đã ăm ắp người ra kẻ vào. Rượu nong đầy cả chín cái chum, dù bịt kín bằng vải đỏ vẫn cứ phơi phới phô phang cái mùi thơm nồng quyến rũ của gạo nương. Cả chục thúng nếp thơm chồng lên nhau chờ ngày vào chõ. Bọn gà trống mào đỏ rực bị nhốt trong rọ mà vẫn ngứa cựa vè nhau, đôi lúc còn nổi hứng gáy um lên.
Khói bếp từng cột lớn cuồn cuộn phun ra từ mái bếp chảy lênh láng vào nắng chiều. Chỉ dăm lá thảo quả bỏ vào bếp, là khói đã thơm lừng cả trời Nậm Toóng. Nương thảo quả nhà Phủ Siểu lớn nhất nhì ở bản nên bà chị dâu của Phủ Siểu đã đốt cả bó lá.
Nhà Phủ Siểu ngót hai mươi người cả già lẫn trẻ, cả trai lẫn gái. Nên cứ từng ấy người đi vào đi ra, lên nhà xuống bếp thì cũng đã thấy đông đúc náo nhiệt rồi. Trẻ con nghỉ học, đàn ông, đàn bà nghỉ nương, nghỉ núi, ở nhà xắn tay lo việc đại sự. Người quan trọng nhất, được cung kính nhất có lẽ là ông thầy cúng tuổi đã chạm bảy mươi mà vẫn dẻo dai với ngót ba mươi năm chuyên lấy đùi lợn thiên hạ mang về sấy trên gác bếp nhà mình. Thầy Lý Biểu San nổi tiếng khắp vùng nhờ cái tài xui ma, khiến quỷ và lấy lòng thần linh. Từ đám ma, đám cưới, từ đám cất nhà, dựng bếp, từ lễ đến hội, từ sinh nở đến ốm đau… Thầy đảm đương hết… Có khi cái oai của thầy còn bỏ xa cả già làng, trưởng tộc. Vì thế, dù thầy có đến muộn hơn hai vị kia cả giờ, nhưng xem ra, thầy mới là linh hồn của đám cưới nhà họ Phàn. Ngay cả lễ cấp sắc của Phủ Siểu sáu năm trước, cũng phải cậy đến thầy chứ ai.
Rồi đến ba ông kì cựu trong đội nhạc đám, một ông đánh trống, một ông thổi kèn và một ông gõ chiêng. Nghe nói họ đều người họ Vàng trong bản cả. Sau đó là bốn thanh nữ được làm cho xinh đẹp lộng lẫy để chuẩn bị cho lễ rước dâu từ tờ mờ ngày hôm sau. Rồi hai ông bếp, một bà bếp có mặt, trông tác phong rắn rỏi nhanh nhẹn. Hai ông nhà bếp có tiếng với cái nghề băm chặt, xả thịt và chia phần. Còn bà bếp có đôi bàn tay thần kì khiến cho xôi dẻo, cơm ngon…. Họ được mời đến nhà họ Phàn với sự kính nể trọng vọng.
Rồi cháu chắt, bà con họ hàng thân thích, lũ lũ lượt lượt, đến nhá nhem thì cũng tề tựu đông đủ. Phàn Phủ Siểu dáng cao lớn, thanh tú, mặt hoa da phấn, mày xanh, mắt sắc, giọng nói trầm ấm, khác biệt so với hai người anh trai đã lấy vợ. Phủ Siểu cứ nhấp nhổm. Nghĩ đến cái cảnh Mẩy đang học dở lớp bảy mà bị bố mẹ lôi về gả chồng, Siểu cũng thấy tội tội thế nào ấy. Chưa kể đến việc nồi cơm nhà Siểu to, chắc gì Mẩy bê nổi? Chưa kể đến việc ông bà nội Siểu  đã quá già trở nên khó tính khắt khe. Chưa kể đến việc mẹ Siểu quá khổ trở nên lầm lì, lạnh lùng…. Rồi mấy chị dâu chưa ở riêng nữa chứ… Cứ nghĩ dài, nghĩ rộng, nghĩ sâu, nghĩ xa ra là Phủ Siểu thấy sợ, sợ Mẩy không cáng đáng được phận dâu con. Nếu lớn một tí, biết yêu, biết thương, biết nhường nhịn đã đành. Mẩy rồi cũng giống bà nội, giống mẹ và các chị dâu của Phủ Siểu thôi. Ba năm trước Phủ Siểu đòi lấy vợ, ông Quáng không đồng ý. Đợi anh trai của Phủ Siểu lấy trước đã. Oái oăm thay vợ của Phủ Phong lại là Sỉnh, đứa con gái mà Phủ Siểu thích, đòi lấy.
Làm dâu họ Phàn, Sỉnh sống âm thầm, lặng lẽ không biểu hiện thái độ bất hoà hay cãi cọ gì cả. Có lần Phủ Siểu giúp cô tắm cho thằng cu con, Sỉnh oà khóc. Phủ Siểu hỏi: “Sao chị khóc?”. Ngay lập tức Sỉnh lau nước mắt, đôi mắt vốn ướt át long lanh, thoáng trở nên hung hăng: “Anh Phong không làm gì cả vẫn có ăn, có uống, có mặc. Đàn ông ở cái nhà này, ngoài cái việc ăn uống say sưa rồi về đè lên người những con đàn bà thì còn biết làm việc gì nữa?”.
Một lần, giữa rừng, đang phát cỏ cho thảo quả, Sỉnh ôm bụng kêu đau, Siểu đã đặt bàn tay ấm nóng của mình vào bụng chị dâu. Lần này Sỉnh không khóc mà vít cổ em chồng xuống.
*
Tiếng những con lợn bị hoá kiếp kêu điên loạn cả một góc rừng. Những tảng thịt đẫm máu treo ngổn ngang trong buồng cưới của Phủ Siểu, làm Siểu thoáng rùng mình nghĩ đến cô vợ trẻ mười bốn tuổi…..
Đêm trước ngày đón dâu vốn là đêm sát sinh.
Mấy ông vua bếp quần áo dính đầy máu lợn, máu gà, cười hổn hển, nụ cười nào cũng nồng nồng mùi rượu thóc. Thứ rượu thóc đặc sản vùng này, uống một ngày say cả tuần.
Thầy cúng sau khi đã chuẩn bị xong bài cúng cho ngày hôm sau thì thảnh thơi ngồi nói chuyện. Xem chừng mọi thứ lễ lạt như tiền, bạc, xôi, gạo, lợn đối với nhà họ Phàn là chuyện nhỏ, gạo đang ăn là của ba mùa trước. Thầy cúng khi được gọi, được mời đến nhà họ Phàn cũng thấy mình danh giá thêm lên.
Người Dao lấy vợ rất kì công, tốn kém, thế mà vẫn không tránh khỏi việc lộn xộn, bỏ nhau, chung chạ, vợ nọ con kia, âu cũng bởi đàn ông trăng hoa, đa tình. Thế nên việc chọn vợ cho con phải dò tông, dò tích cho kĩ lưỡng, kẻo trói buộc anh vào em thì khổ cả ba đời.
Ông Quáng, sau khi bí mật sai thằng cháu họ gói kĩ một tảng thịt mang đi đâu đó thì hả hê ra mặt. Mẹ Phủ Siểu biết việc ấy, lần nào nhà có việc ông ấy cũng len lén làm việc đó. Hễ trót lọt là hả hê. Nhưng kể ra ông cũng là người có tình có nghĩa. Ngoài năm mặt con với bà, ông còn có hai đứa nữa với người khác. Đứa này đầy mồm, đứa kia nhạt miệng, lẽ nào… Thôi, không bồng, không bế, có miếng ăn, nhớ đến con, nó cũng đỡ tủi. Về với đất người ta còn cho con đến khóc một tiếng. Chỉ ghét cái thói dương dương tự đắc của cái lũ đàn ông thôi. Đàn bà trong nhà là cái máy đẻ con, là cái bồ để lúa, là cái kho chứa củi. Đàn ông đàn đúm say sưa ở đâu về thì gọi con bưng nước rửa chân, giục vợ nấu cháo, nhen lửa sưởi. Sưởi ấm thì lên giường. Có bao nhiêu người đàn bà Dao trở nên tàn độc với giọt máu của mình khi nó vừa mới chào đời để không phải tủi, phải nhục trong cảnh chồng sống mà nuôi con một mình.
Ai cũng biết đẻ, ai cũng biết nuôi ít con cho đỡ khổ, thì biết cho ai. Nhiều người chửa chưa đến ngày đến tháng thì bỏ vào rừng, nói là đi phát nương, tìm thuốc, lấy củi nhưng lúc về mặt ngơ ngác, mắt quầng thâm, tay chân lẩy bẩy. Vượt cạn một mình, rồi trở về một mình…
Dù con của chồng hay con của người đàn ông khác, thì việc ấy với người đàn bà cũng không thể tha thứ. Để chuộc tội, họ sống cùi cũi, cam phận và im lặng cả đời. Vợ của Phủ Minh đã có lần ngơ ngác từ rừng trở về. Còn Sỉnh, vợ của Phủ Phong… vừa nhìn thấy máu của con lợn đực ộc vào cái chậu to là nôn oẹ và chạy ra vườn. Phủ Siểu nhìn theo thấp thỏm. Mẹ Phủ Siểu lại nhìn Phủ Siểu soi mói… Bà nhớ lại thời sinh nở của mình, nhớ đến tiếng khóc xé ruột của đứa trẻ sơ sinh trong đám cỏ khô vì bị kiến đốt và tiếng khóc lịm dần khi bị bỏ đói. Cả đời này bà không quên tiếng khóc ấy. Cả đời này bà không hé răng cho ai biết chuyện ấy. Khi lần lượt những đứa con trai lấy vợ rồi trưởng thành, bà nơm nớp hãi hùng nghĩ đến cảnh con dâu vác bụng vào rừng rồi trở về người không. Cha mẹ, chồng con, anh chị em có hỏi thì nói là rủi ro, là sa sảy…
Đêm trước ngày đón dâu của Phủ Siểu là đêm trắng… Cả nhà không ai ngủ cả, từ ông bà nội của Phủ Siểu tuổi đã tám mươi, tai nặng mắt mờ, đến thằng con Sỉnh mới đầy tôi. Cả con chó sủa nhặng sị đến con mèo ngao ngao quanh bếp vì không tìm được chỗ nằm. Phủ Siểu đương sức trai tráng, có thể thức mười đêm. Mỗi lần đi qua chị dâu thứ, Siểu lại lấm lét nhìn. Nhưng mắt Sỉnh tưng hửng, không lộ vẻ mệt mỏi buồn ngủ, cũng chẳng có nét trông chờ, bồi hồi. Sỉnh có đôi mắt của con thú hoang săn mồi đêm, càng về khuya mắt càng sáng.
Lạ lùng thay, Phủ Siểu lấy vợ mà không cảm thấy bồi hồi trông đợi, chỉ muốn cho thời gian trôi nhanh, cho các nghi lễ rườm rà mau kết thúc. Cho phận an phận để mà làm, mà ăn, thế thôi. Hai anh của Phủ Siểu người nào cũng có xe máy đẹp vi vu, tuần lượn lên phố ba bốn lần, điện thoại đắt tiền lúc nào cũng đầy ắp những tin nhắn yêu đương ngọt ngào mà hai người chị dâu thất học, mù chữ chẳng bao giờ đọc được.
Nước mắt để dành – Tống Ngọc Hân
Giờ Sửu là giờ tốt. Trời còn mờ mịt tối thì đoàn đón dâu đã lên đường. Phủ Siểu đi đầu, sau đó là thầy Lý Biểu San. Sau thầy San là ban nhạc và sau ban nhạc là bốn tân nữ ăn mặc lộng lẫy. Đoàn đón dâu có chín người, Phủ Siểu cầm cây đuốc lớn, chững chạc bước đi.
Nhà trai lúc này tất bật với công việc đồ xôi, nấu cơm, luộc thịt, nướng thịt, xả phần…. Theo như lời thầy cúng, giờ Thìn đoàn đón dâu đã về tới nhà.
Mẹ Phủ Siểu vào buồng cô dâu chú rể, tự tay trải đệm, căng màn, tự tay bỏ xuống gối một lá bùa nhỏ. Hai chị dâu đứng ngoài nhìn thấy, bấm nhau thì thào gì đó rồi đi ra.
Trên bàn thờ mâm cỗ cúng đã được bày lên tươm tất. Một con lợn chừng hơn chục cân được làm sạch, một con gà trống ba cân đã luộc chín, một bình rượu và sáu bát rượu nhỏ, một gói gạo bọc vải trắng, một đồng bạc trắng và một mớ tiền âm. Trên bàn thờ còn treo một vuông vải đỏ ở giữa có đính một miếng bạc dát mỏng hình mặt nguyệt có khắc chữ “Hôn sự”. Ở cửa chính cũng có một miếng vải đỏ như vậy.
Phải đến cuối giờ Thìn, lúc mặt trời đã nhô lên, sương tan hết, thì đoàn đón dâu mới về đến nhà. Trời xuân tháng ba trong lành, ấm áp, trông ai cũng phấn khởi tươi vui. Bà nội của Phủ Siểu cau mày khi nhìn thấy họ nhà gái đưa dâu đông quá, đến cả năm chục người. Bố Phủ Siểu dắt bà vào nhà, khổ quá, già như cành củi khô rồi còn tiếc của trời.
Đoàn đưa dâu dừng lại ở ngoài sân, Phàn Quáng Sình ra tận nơi cầm tay thông gia rước vào nhà trong, mời ngồi xuống chiếc chiếu mới đã trải sẵn ngay bên gian khách giáp gian thờ.
Bắt đầu là nghi lễ cúng nhập gia cho cô dâu. Cô dâu bé nhỏ, mặc trang phục truyền thống, đầu đội khăn đỏ kết tua điểm bạc. Trên cổ là kiềng và chuỗi xà tích bạc. Hai tay đeo sáu vòng bạc, nhẫn bạc và bông tai bạc. Khuôn mặt cô dâu mơn mởn xinh đẹp không vướng chút ưu tư, cũng bởi cô dâu còn quá trẻ.
Khách của nhà trai thì ngồi gần bếp, khách của nhà gái thì ngồi cạnh gian thờ, cạnh thầy cúng. Chảo Mẩy bẽn lẽn đứng cạnh Phủ Siểu ngoài cửa nghe như nuốt từng lời của thầy cúng. Thầy cúng sau khi đọc ngân nga xong bài cúng dài cả mấy chục phút bèn lấy một vuông giấy đỏ viết vào đó tên tuổi cô dâu rồi đặt lên bàn thờ để tổ tiên, thần linh công nhận cô là con dâu nhà họ Phàn.
Sau đó là nghi lễ cúng đặt tên cho chú rể. Phủ Siểu là cái tên gọi từ ngày cấp sắc đến giờ, cái tên hồi mới đẻ chỉ thi thoảng mẹ Siểu mới gọi. Còn cái tên mới này cả họ đã bàn bạc để tìm ra từ tháng trước rồi. Cái tên này sẽ theo Phủ Siểu trong các lễ cúng đến lúc chết. Thêm mấy chục phút nữa cho cái nghi lễ đặt tên, lời thầy cúng vào tai nọ ra tai kia, Chảo Mẩy thấy run chân hoa mắt. Có lẽ đây là tiết học dài nhất mà cô bị thầy phạt đứng vì không thuộc bài. Nhưng cũng chả có thầy cô nào nói nhiều như ông thầy cúng này. Chảo Mẩy dụi hai chân vào nhau, dựa nhẹ vào người Phủ Siểu. Biết lấy chồng cực khổ thế này đã từ chối cho xong. Sau này nhất định phải kể cho cái Nảy, cái Phẩy nghe mà tránh.
Cúng mãi rồi cũng phải xong. Chảo Mẩy bước vào nhà chồng lúc trời đã sang trưa. Trước khi ngồi xuống mâm cơm đặt cạnh buồng của hai vợ chồng, Mẩy còn phải đi một vòng vái lạy ông bà nội, bố mẹ chồng, anh chị em, họ hàng, cô dì chú bác nhà Phủ Siểu đã…
Mặt Phủ Siểu và trai tráng trong họ đỏ như mặt trời ngày gặt. Rượu còn lưng lửng các chum, thức ăn nguội được đun nóng, nóng rồi nguội mấy lần. Bên mâm rượu, kẻ ngồi chống cằm, kẻ nằm vật vã, kẻ nửa ngồi nửa nằm. Lúc đó trời đã sang chiều. Cuộc rượu từ mười một giờ trưa đến lúc này còn trụ lại còn toàn trai tráng và những chị sồn sồn tái xuân trong hơi men. Các cụ già chép miệng rời mâm rượu trong điệu đi khật khưỡng, loạng choạng. Đến hè thì các cụ ngồi phệt xuống, cái điếu cày chống vào miệng nâng cái đầu lên, ngúc ngoắc đung đưa theo vệt khói thuốc lào. Thoáng nghe thấy bài hát cổ của người Dao qua tiếng điện thoại di động của con bé rửng mỡ nào đó, các cụ dỏng tai, lẩm bẩm. Ai lại ngày cưới, ngày vui vẻ cả đời của người ta lại đi rên rỉ cái khúc “làm dâu” sầu thảm, não nề ấy là làm sao? Cái giống đàn bà nằm ngửa ăn sẵn, được đón rước trọng vọng, lại còn bày đặt. Phủ Siểu khi say quá, còn cả gan cầm tay chị dâu bóp mạnh một cái. Mắt Sỉnh lóe lên tia sáng hằn học của con thú bị trúng tên độc. Chỉ lóe lên vài giây rồi thôi.
Đôi mắt Phủ Siểu nhìn xoáy vào bụng Sỉnh, khiến sinh linh nhỏ bé trong bụng cô cũng run rẩy sợ sệt. Phủ Siểu cười, nụ cười đầy ẩn ý khiến Sỉnh giật phắt bàn tay khỏi tay Siểu, vùng vằng bước ra phía ánh sáng. Dưới ánh sáng ban ngày, mắt Sỉnh hiền như mắt nai. Sỉnh là đứa con gái đẹp nhất nhì bản chứ có kém cạnh ai đâu. Nhưng khi nhìn rõ khuôn mặt Chảo Mẩy từ lúc cô đặt chân vào nhà họ Phàn thì Sỉnh biết rồi, đến cả cái sự thương hại của đứa em chồng dành cho người chị dâu bị chồng ruồng rẫy cũng không còn nữa. Sỉnh là cái hoa sắp tàn thì Mẩy vẫn còn là cái nụ… Sỉnh cắn răng lại, tay nắm chặt như muốn nghiền nát một thứ gì đó và từ hai khóe mắt, duy nhất hai giọt nước mắt chảy ra bò vào hai mái tóc đã xanh um trở lại sau cái ngày bị nhổ cho nhẵn để đội khăn cô dâu trong ngày cưới. Mái tóc của Sỉnh mỗi ngày một xanh, một dày vì hằng đêm được tưới đẫm bằng nước mắt. Những đêm Phủ Phong ở nhà, nước mắt khẽ rỉ ra thấm vào chân tóc, Phủ Phong nằm trên bụng cô, mắt nhắm nghiền, vừa hành hạ cô vừa gọi tên một đứa con gái khác trong sự tưởng tượng ma quái, tàn nhẫn. Những đêm Phủ Phong đi gặp nhân tình, nước mắt Sỉnh ào ạt chảy, tóc bết lại, quánh lại như bóng đêm. Càng khóc nhiều, mắt Sỉnh càng đẹp, càng ướt, càng buồn, càng ma mị thằng đàn ông mới lớn là Phủ Siểu. Nhưng sự ma mị ấy rồi cũng dứt, cái giống đực bội bạc như nhau thôi mà…
Thấy em dâu buồn buồn, Phúc, vợ của Phủ Minh dúi vào tay Sỉnh một nắm xôi nóng và nói một cách đầy văn vẻ ý nhị: “Ăn đi. Đêm nay sẽ còn dài đấy, dài hơn cả cái đêm ngươi đợi chú rể trong buồng cưới ấy, ta cũng thức cùng nhà ngươi, đừng có lo”. Cái giọng nói chuyện hài hước kiểu phim Tàu làm Sỉnh phì cười. Có nắm xôi trong tay, Sỉnh có cái để mà bóp cho chặt, cho nhuyễn. Cô cứ ngỡ đó là cái cán dao để nắm cho chặt, mà phang, mà chém thật lực như mỗi khi tức tưởi một mình phát cỏ cho thảo quả trong rừng. Rồi Sỉnh lại ngỡ nắm xôi bé như cái điện thoại của Phủ Phong đổ chuông chí chát liên hồi, những con số bí ẩn nhảy múa, những con chữ ma quái chao liệng trong cái đầu mù chữ của cô… Tưởng tượng đủ thứ, để rồi, khi nắm xôi được vo tròn, kéo dài như quả chuối chín thì Sỉnh cay đắng bẻ làm đôi, dứt ra làm hai nửa ném cho hai con chó nhà hàng xóm đang chầu chực. Hai con chó nhe những cái nanh dài nhọn hoắt, gầm gừ vì miếng xôi quá dẻo, giống miếng bánh dầy, chúng cứ ngỡ đó là những cục xương. Đúng là đồ chó ngu ngốc, nếu là cục xương thì sao Sỉnh có thể bóp nặn cả giờ đồng hồ?
*
Mặt trời lặn mất tăm mất tích. Mọi khi, bóng đêm trùm lên thì điện  mới được bật, nhưng hôm nay ánh sáng ban ngày còn thoi thóp, thì những cái bóng điện đã được chưng ra. Hai thứ ánh sáng non nớt trộn vào nhau làm cho khách khứa buông đũa, thò tay bốc thịt bỏ vào mồm nhau, thi thoảng nheo mắt vì choáng ngợp với sự xa xỉ thế này.
Trong buồng, Phúc đang dọn dẹp quần áo, khăn khố mà mấy đứa em chồng tống hết cả vào. Phúc hay nói, hay cười hơn Sỉnh và đặc biệt là Phúc rất ít khi khóc. Có lẽ nước mắt chảy ngược vào trong, xói mòn vẻ thanh xuân của cô nên đôi ngực đã sệ xuống như hình hai giọt nước đã lăn suốt một chặng đường dài không còn đủ để căng mọng. Có lẽ nước mắt mặn quá nên tấm thân cô khô khát hao gầy, da dẻ bắt đầu sạm lại. Phúc được mẹ chồng cô chọn cưới về lúc cô mới mười ba. Hai mươi sáu tuổi Phúc đã có mười ba năm làm dâu nhà họ Phàn. Ngày đó, mẹ chồng bảo Phúc nấu cơm, Phúc òa khóc: “Ở nhà con mới chỉ xem lửa thôi, không biết xem nước”. Rồi khi xới cơm cho hơn chục cái bát chìa ra, Phúc cũng òa khóc vì phần mình chỉ còn miếng cháy già than cứng đờ, đen kịt. Không biết nấu thì phải biết xới, không biết nấu thì phải ăn cháy cho biết. Khóc lóc gì? Nghe Phủ Minh nạt vậy, Phúc sợ quá nghẹn ngào nuốt nước mắt thay canh, và miếng cháy cũng vì thế mà bớt đắng. Nuốt một lần, hai lần, dần dần thành quen. Thành ra bây giờ mỗi lần khóc, nước mắt cô không biết lối mà chui ra, cứ âm thầm chảy xuống họng mặn chát, rồi chui xuống tim nhức buốt. Thành ra Phúc có khóc mà cũng chẳng ai hay nữa. Phúc đã bảo Sỉnh mấy lần rồi mà Sỉnh không nghe, gối của nó lúc nào cũng ẩm và lấm tấm mốc. Phúc thương Sỉnh nên gồng gánh đỡ Sỉnh rất nhiều việc nặng nhọc, nhưng khóc thay cho Sỉnh thì Phúc không làm được, vì Phúc còn chưa khóc hết phần của Phúc cơ mà.
Phủ Minh cũng đẹp như hai người em trai nhưng cái nét phong trần, từng trải của thằng trai ba mươi càng dễ hút hồn đám con gái mới lớn. Sỉnh bị Phủ Phong đánh, đấm nhưng chắc gì Sỉnh đã đau bằng Phúc. Dù Phúc không bị tát, bị đấm nhưng lại bị đôi mắt sắc như dao của Minh lột da, róc thịt. Cái giọng nói nhọn như kim chọc thẳng vào quả tim trong ngực, sau đó cái thân hình cao to ấy mới đè lên, ép máu trong tim phải chảy ra ngoài. Phúc đau lắm chứ. Tất cả bởi cái sự nghèo. Nhà Phúc nghèo. Nhà Sỉnh nghèo, rồi đến Mẩy cũng nghèo. Không có chục đồng bạc dắt lưng lúc về nhà chồng thì bị khinh là phải. Họ mất tiền mua về, họ đối xử thế nào cũng phải chịu. Những vết sẹo trên da thịt Sỉnh người ta nhìn thấy, Phủ Phong nhìn thấy mỗi ngày, còn vết sẹo trong tim cô Phủ Minh đâu có thấy nên cứ mặc sức đâm chọc. Đôi lần Phúc định nói chuyện với mẹ chồng, nhưng vừa mở mồm bà đã: “Tôi làm dâu từ năm lên mười”. Và bà nội thì: “Các chị sướng chán, tôi bảy tuổi, bố cõng đi làm dâu”… Thế thì còn gì mà nói nữa?.
*
Gần hai chục mâm cơm canh nguội ngắt, tơi bời được gia chủ dọn dẹp vào lúc trời gần sáng. Đoàn đưa dâu nhà gái lục tục kéo nhau ra về. Mỗi người một xâu thịt phần khoảng hai cân gì đó lủng lẳng xách tay, hỉ hả. Riêng thầy cúng một đùi lợn, ba ông bếp mỗi người một đùi, còn lại những người giúp việc trong đám, ai cũng có một xâu không lớn thì bé. Chảo Mẩy vừa ngáp, vừa bưng nước rửa mặt cho ông bà nội, bố mẹ chồng và các anh chị. Có lẽ cái đêm cưới là đêm mệt nhất. Căn phòng treo đầy thịt lợn cứ tanh tanh mùi máu làm Chảo Mẩy gật gà, gật gù suốt đêm. Mẹ chồng cô cứ ra vào nhắc khéo, khách khứa còn uống rượu, dâu chưa được ngủ. Bà nhớ đến hồi mới về làm dâu nhà Phàn Quáng. Khi rúc vào ngủ với mẹ chồng bị mẹ chồng đuổi ra. “Vào ngủ với chồng cho quen đi”. Mười hai tuổi đầu biết gì mà quen với lạ. Thế rồi cái cảnh tra tấn không bằng dao ấy hằng đêm cứ lặp đi, lặp lại rồi cũng thành quen, như thế gọi là ngủ với chồng. Phàn Quáng là gã trai đa tài, đa tình, sát thú, sát cá, sát cả gái. Lên rừng là có thú ăn, ra suối là có cá, ra khỏi nhà đêm nào là có gái ngủ với đêm ấy. Bà giống cái máy đẻ, mòn giường, nát chiếu, nhẵn cả nền bếp, còn lúc nào mà ghen tuông. Phủ Siểu không giống bố và hai anh trai, nó là đứa biết thương người, rồi nó sẽ thương Chảo Mẩy. Nó sẽ biết dỗ con khi khóc, xem con khi ngủ và biết giúp vợ lúc đau ốm… Sự lơ là, chểnh mảng của hai người anh trai vô tình đẩy hai người chị dâu về phía chú em. Bà chưa già, không trẻ, mắt còn nhìn qua lỗ trôn kim, tay còn cầm chắc cây kim để không tự đâm vào tay mình, thì có việc gì mà qua mắt bà được. Người Mông sinh nhiều, nuôi nhiêu, người Dao đẻ nhiều, nuôi ít, âu cũng là cái cắc cớ, oan nghiệt trong cái kiếp làm dâu của người đàn bà. Con Sỉnh lại nôn ọe, bà phập phồng lo từng ngày… Dẫu sao đứa trẻ ấy cũng vẫn là máu mủ họ Phàn… Bao đêm bà choàng tỉnh giấc bởi cái ác mộng kinh hoàng.
Con dâu bà nằm vặn vẹo trong xó buồng, mắt trợn ngược trắng dã, hai bàn tay nó ngoe ngoét máu và cái bụng xẹp lép, miệng nó lảm nhảm gọi tên Phủ Siểu. Bà run rẩy, lần lữa đi qua bao cơn ác mộng như thế mà Phàn Quáng đâu có biết. Đàn ông trong nhà này, trong họ này, trong cả bản này có ai biết?
Tiếng khóc dấm dứt của đứa dâu mới giữa đêm khuya vắng làm Phàn Quáng bực mình, rũ chăn bỏ ra hè ngồi. Khóc gì mà khóc, ngủ với chồng mà khóc à? Mà cái thằng Phủ Siểu cũng lạ, từng ấy tuổi rồi mà vẫn vụng về… Trí nhớ chẳng còn hoàn hảo của Phàn Quáng cứ lục đi lục lại. Phải rồi, ngày xưa mẹ bọn chúng cũng khóc, mà đem đi cho người khác ăn thì còn khóc to hơn.
Trong nhà, sau khi bà nội Phủ Siểu rặn ra ba tiếng ho cụt lủn thì Chảo Mẩy biết điều nín lặng. Phúc và Sỉnh dưới bếp, nằm cạnh chồng mà cay đắng, cơn cớ gì đó cuộn lên trong lồng ngực, chui lên cổ họng, chẹn ngang. Như là ghen tị, như là hờn giận. Nếu Phủ Siểu chưa lấy Chảo Mẩy thì đâu có cảnh này. Cả ba cô con dâu đều khóc trong đêm tân hôn của Phủ Siểu.
Nước mắt để dành – Tống Ngọc Hân
Sau đêm chồng vợ đầu tiên. Chảo Mẩy nằm bẹp dí trên giường. Cô lờ mờ nghe tiếng người chị dâu cả bên buồng của chị dâu thứ.
– Thế mấy tháng rồi?
– Dạ! Ba tháng. Có phải chị cũng có lần như thế, với Phủ Siểu?
– Ừ!
– Thế nó đâu rồi?
– Chết rồi.
– Sao mà chết?
– Nó tự chết!
– Em không đợi được đến lúc nó tự chết đâu. Em muốn nó chết bây giờ. Uất lắm, người em lại yếu ớt không còn sức.
Chảo Mẩy lơ mơ chả hiểu gì cả. Cô vục ngồi dậy, trời đã sáng banh qua lỗ cửa sổ con con.
*
Chiều đến, sau khi uống bát nước rễ cây. Bụng Sỉnh căng vồng lên. Sỉnh nghe tiếng gào khóc, vùng vẫy, kêu cứu, oán trách. Sỉnh cắn răng nén đau, bồi thêm bát nữa. Ba ngày uống thuốc “bổ”. Mỗi ngày uống ba bát. Cái sinh linh nhỏ bé, lì lợm, gan góc càng bấu chặt vào mẹ, nó muốn được làm người. Sỉnh đưa tay đấm vào bụng mình thì cái bàn tay cứng như kìm của Phù Siểu đã khóa chặt. Sỉnh tát mạnh vào mặt Phủ Siểu rồi òa khóc…
Sỉnh nhịn ăn, nhịn uống, người xanh xao, gầy rộc. Phủ Phong càng chán, càng chăm đi, hận cái loại đàn bà mắn đẻ, hơi tí là chửa, suốt ngày vác bụng. Người xa xót là mẹ chồng Sỉnh, người thấp thỏm là Phủ Siểu, người ngu ngơ không hiểu gì là Chảo Mẩy. Người phớt lờ, vô sự, vô can là Phàn Quáng. Và cuối cùng, người luôn để ý, theo dõi Sỉnh lại chính là Phúc. Cô muốn biết số phận của cái giọt máu oan nghiệt trong bụng em dâu, mà vừa ba năm trước nó cũng đã từng ở trong bụng cô, rồi sẽ như thế nào?
*
Sỉnh có mang tháng thứ chín. Cô đòi vào rừng lấy thuốc. Phủ Siểu đón đường bắt về. Cô đòi xuống suối tìm cá, Phủ Siểu kéo tay lại. Chảo Mẩy đã mười lăm tuổi nên biết đoán non, đoán già. Tuy nhiên cô không thể nào nghĩ mọi cơ sự lại trở nên như vậy. Lời bài hát “Làm dâu” cứ từ từ ngấm vào cô tự lúc nào, đến nỗi Mẩy thuộc. Gần ba giờ sáng, tiếng la hét của Sỉnh làm cả nhà thức giấc. Cơn đau vượt cạn làm quần áo, đầu tóc Sỉnh đầm đìa mồ hôi dù tiết trời Sa Pa mùa đông lạnh cắt da cắt thịt. Mẹ Phủ Siểu đã quá quen với việc đỡ đẻ cho con dâu nên thoăn thắt vừa cắt rốn cho thằng bé vừa trấn an con dâu. Sỉnh nằm nghiêng, úp mặt vào vách không một lần ngoảnh mặt nhìn thằng bé. Khuôn mặt cô trắng bệch tựa không còn hạt máu, hai mắt nhắm nghiền.
Tiếng mẹ chồng réo rắt, giục giã:
– Cho thằng bé bú đi, gọi sữa về.
Tiếng Phủ Phong cằn nhằn:
– Cho nó bú đi, không nuôi thì đem cho, đừng hại nó.
Giọng Chảo Mẩy sịt soạt:
– Chị mở mắt ra mà nhìn, nó đẹp y như bố.
Bao nhiêu người khuyên can mà Sỉnh vẫn cứ nằm như xác chết, không nhúc nhích động cựa. Đến sáng thì thằng bé gào lên vì đói, tiếng khóc to khoẻ lạ lùng.
Phủ Siểu vừa ở rừng về đã lao vào buồng chị dâu. Anh bế đứa bé đỏ hỏn tội nghiệp lên, đưa lưỡi mình vào miệng nó, thằng bé ngậm lấy lưỡi anh, mút lấy mút để. Phủ Siểu một tay bế thằng bé, một tay kéo tay Sỉnh ra khỏi gối và đặt thằng bé vào lòng Sỉnh, nói như van nài:
– Chị cho nó bú đi, nó có tội tình gì? Nếu chị bỏ nó, tôi sẽ nuôi nó, nó sẽ là con tôi. Cho nó bú đi, hổ ác còn không hại con. Tôi nói chị có nghe không?
Từ khoé mắt Sỉnh, hai  dòng nước mắt lại lăn ra, cô khẽ vén áo, đưa đầu vú vào miệng con. Thằng bé hì hục mút, ừng ực nuốt. Phúc đứng cạnh em dâu, nước mắt cô đang chảy xuống họng, chỉ khi nhịp tim chìm nghỉm trong dòng nước mặn chát thì nước mắt mới tìm lối ra ngoài. Sỉnh ái ngại hỏi: “Làm sao chị khóc? Em có thấy chị khóc bao giờ đâu?”.
Phúc đưa tay quệt nước mắt như thể tội lỗi trong mình đã phần nào được em dâu gột tẩy hộ, theo dòng nước mắt chảy ra ngoài. Mẹ chồng Sỉnh khẽ thở ra, đứng dậy bước ra bếp hí hoáy chuẩn bị bữa trưa. Phủ Phong lại cằn nhằn:
– Mẹ chiều quá, nó làm cao đấy.
Phàn Quáng lần đầu tiên quát dạy con trai, vừa quát vừa lấm lét nhìn vợ.
– Anh chơi bời ít thôi, để thời gian mà trông coi vợ con.
Dường như vỡ lẽ mọi chuyện, ngoài chuồng lợn, Chảo Mẩy đưa vạt áo lên lau nước mắt. Sau nửa năm làm vợ Phủ Siểu, đây là lần thứ hai Mẩy khóc. Đời làm dâu của Mẩy còn dài. “Đàn bà phải biết để dành nước mắt cho những điều đáng khóc.” Hôm Mẩy mới về, chị dâu cả đã dặn dò như vậy đấy.
(Văn nghệ sô 22/2013)
Tác giả: Tống Ngọc Hân – Người thực hiện: Hải Yến